Hoofdstuk 1 Paragraaf 1 Tekst D, E en EXTRA

TEKST D

Net als de maan draaien er tegenwoordig duizenden kunstmanen of rond de aarde. Zij zijn door de mensen de ruimte ingeschoten. Meestal zijn ze niet groter dan een paar , maar ze zitten bomvol apparaten. Dat zijn bijvoorbeeld sterke filmcamera's die alles kunnen zien wat groter is dan 40 cm. Militaire satellieten zijn zelfs nog nauwkeuriger. Ze kunnen ook apparatuur aan boord hebben waarmee de temperatuur van de aarde gemeten wordt. Andere satellieten geven telefoongesprekken door of luisteren die af. Het aantal wordt steeds groter. Eén van die toepassingen is een gps, een positioning . Een gps-apparaat ontvangt voortdurend signalen van een satelliet. Door die signalen met elkaar te vergelijken weet het gps waar je bent en in welke richting je gaat. Navigatiesystemen zoals een TomTom maken hiervan gebruik bij hun routebeschrijving.

TEKST E

Op foto's die satellieten hebben gemaakt, kun je meestal goed de en de oceanen zien. Je ziet ook dat sommige gebieden bewolkt zijn. Misschien kun je zelfs de ijskap op de Zuidpool herkennen. Maar verder zie je niet zoveel. Daarvoor is de afstand te . Als je meer wilt zien moet je . Je haalt dan een gebied dichterbij. Dit heeft als nadeel dat je niet meer de hele aarde bekijkt. Je ziet maar een deel daarvan. In dat deel zie je wel veel . Je kunt dit heel mooi oefenen met Google . Als je dat programma start, krijg je eerst de hele aarde te zien. Als je gaat zoeken naar bijvoorbeeld Nederland, dan zie je hoe het beeld steeds meer gaat inzoomen tot Nederland bereikt is. Het omgekeerde komt ook voor. Een weerfoto op de televisie laat zien dat Nederland onbewolkt is. Maar om te weten of dat mooie weer blijft bestaan, moet je naar een gebied kijken. Misschien liggen er wel onweersbuien boven de Noordzee. Vanuit Nederland kiest de weerman voor een kaart van . Dat heet .

EXTRA

Door de draaiing van de aarde worden de verlichte delen langzaam . Daar wordt het . Maar de donkere delen worden dan licht. Daar begint een nieuwe . Doordat de aarde draait, is het niet overal op de wereld even laat. Als in Nieuw-Zeeland op 1 januari het nieuwe jaar begint, is het in Nederland nog . Wij moeten dan nog uren wachten voordat het vuurwerk de lucht in gaat. In Nieuw-Zeeland en andere gebieden die verder naar het liggen, is het dus dan bij ons in West-Europa. Ga je verder naar het , in de richting van Amerika, dan wordt het nog vroeger. Als je grootouders een reisje naar Curacao maken, moet je ze niet bellen als het bij ons 9 uur in de is. Op Curacao is het dan nog midden in de nacht.